“พระพุทธศาสนา” นับว่าเป็นศาสนาหนึ่งที่เกิดขึ้นจากการตรัสรู้พระสัมมาสัมโพธิญาณของเจ้าชายสิทธัตถะ ผู้ทรงปรารถนาให้มวลมนุษย์ก้าวข้ามสังสารวัฏ หรือการเกิด แก่ เจ็บ และตาย แล้วมุ่งเข้าสู่พระนิพพาน แต่อย่างไรก็ตาม ก่อนที่เจ้าชายสิทธัตถะจะทรงตรัสรู้สัจธรรมอันประเสริฐได้ พระองค์ทรงฝ่าฟันกับอุปสรรคนานาประการ และทรงค้นพบวิธีการดำเนินชีวิตและการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ได้อย่างแยบคาย อันเป็นที่มาของหลักธรรมคำสอนต่าง ๆ ในพระพุทธศาสนา

ในสมัยโบราณ ประเทศอินเดีย ถูกเรียกว่า “ชมพูทวีป” โดยพลเมืองที่อาศัยอยู่ในชมพูทวีป มีอยู่ ๒ พวกด้วยกัน คือ

๑. พวกมิลักขะ คือ ชนชาวพื้นเมืองที่อาศัยอยู่ในดินแดนถิ่นนั้นมาก่อน

๒. พวกอริยกะ คือ ชนที่อพยพเข้ามาภายหลัง แล้วรุกไล่พวกมิลักขะซึ่งเป็นเจ้าของถิ่นเดิมให้ถอยร่นลงมาทางใต้ จากนั้นพวกอริยกะจึงเข้าตั้งถิ่นฐานในชมพูทวีปแทน พวกอริยกะนี้ฉลาดกว่าพวกมิลักขะ ทำให้มีอำนาจมากกว่าพวกมิลักขะเจ้าของถิ่นเดิม จึงสามารถตั้งบ้านเมืองและปกครองได้ดีกว่า

จากความแตกต่างทางลักษณะของชาติพันธุ์ทำให้ชมพูทวีปถูกแบ่งออกเป็น ๒ ส่วนคือ

๑. มัชฌิมชนบท หรือมัธยมประเทศ แปลว่า ประเทศกลาง หรืออาณาเขตที่เป็นส่วนกลาง

๒. ปัจจันตชนบท หรือปัจจันตประเทศ แปลว่า ประเทศปลายแดน หรืออาณาเขตที่เป็นส่วนรอบนอก ปัจจุบันได้แก่ ประเทศอินเดีย ปากีสถาน และเนปาล

สาเหตุที่เรียกว่า ‘มัชฌิมชนบท' และ ‘ปัจจันตชนบท' นั้น มีผู้สันนิษฐานว่า พวกอริยกะที่มาตั้งถิ่นฐานในชมพูทวีป คงจะเรียกอาณาเขตที่ตนเข้าตั้งบ้านเมือง และเป็นศูนย์กลางแห่งการปกครองว่า ‘มัชฌิมชนบท' และเรียกชนบทที่พวกมิลักขะตั้งอยู่นอกอาณาเขตของตนว่า ‘ปัจจันตชนบท'

พลเมืองในชมพูทวีปนั้น ได้จัดระดับของความเป็นอยู่เอาไว้ ๔ จำพวกด้วยกัน โดยพลเมืองแต่ละคนจะถูกจัดให้อยู่ในแต่ละชั้นวรรณะ ซึ่งระบบดังกล่าวนี้เรียกว่า “วรรณะ ๔” ประกอบด้วย

๑. กษัตริย์ คือ ชนชั้นปกครอง นักรบ

๒. พราหมณ์ คือ ชนชั้นผู้ศึกษาคัมภีร์ไตรเพท นักสอน นักบวช

๓. แพศย์ คือ ชนชั้นกรรมาชีพ พวกพ่อค้า หรือพวกกสิกรรม

๔. ศูทร คือ ชนชั้นใช้แรงงานชั้นต่ำ พวกคนรับใช้

นอกจากวรรณะทั้ง ๔ นี้แล้ว ยังมีอีกคนอีกจำพวกหนึ่ง ซึ่งถือว่าเป็น ชนชั้นที่ต่ำที่สุด ซึ่งคนในสังคมถือว่าคนเลว และเป็นที่ดูหมิ่นของคนมีชาติสกุล ซึ่งคนจำพวกนี้คือ “จัณฑาล” พวกจัณฑาลนั้น เกิดจากมารดาบิดาที่ต่างวรรณะกัน กล่าวคือ เมื่อคนวรรณะหนึ่ง สมสู่กับคนวรรณะอื่นที่ต่างไปจากพวกของตน เช่น พวกพราหมณ์ได้กับศูทร แล้วเกิดมีบุตรออกมา ก็จัดเป็นพวก “จัณฑาล”